Tình hình cắt giảm lao động tại các doanh nghiệp ở Việt Nam đang diễn ra hết sức nghiêm trọng. Theo báo cáo mới nhất từ Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, ước tính sẽ có hơn 15.000 lao động bị cắt giảm trong thời gian tới do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế và sản xuất. Hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ tìm hiểu chi tiết thực trạng này ngay nhé!
Số Liệu Đáng Chú Ý về Cắt Giảm Lao Động
Theo thông tin được công bố vào ngày 28 tháng 11, có tổng cộng 1.235 doanh nghiệp tại 44 tỉnh thành phố đã buộc phải cắt giảm lao động. Trong số đó, doanh nghiệp dân doanh chiếm 52,27% với 646 đơn vị, trong khi doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 47,73% với 590 đơn vị.
Các ngành nghề bị ảnh hưởng nặng nề nhất bao gồm:
- Dệt may: 226 doanh nghiệp (18,28%)
- Da giày: 109 doanh nghiệp (8,82%)
- Chế biến gỗ: 196 doanh nghiệp (15,86%)
- Điện tử: 62 doanh nghiệp (5,02%)
- Cơ khí: 31 doanh nghiệp (2,51%)
Đặc biệt, trong khu công nghiệp, con số lên đến 360 doanh nghiệp, chiếm 29,13% tổng số doanh nghiệp bị ảnh hưởng.
Tác Động Đến Lao Động
Số lượng lao động bị ảnh hưởng lên tới hơn 472.000 người, tương ứng với 64,54% tổng số lao động của các doanh nghiệp này. Trong đó, doanh nghiệp dân doanh có 118.889 lao động (25,18%) và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có 353.324 lao động (74,82%).
Ngành da giày chịu tác động lớn nhất với 171.414 lao động (36,30%), tiếp theo là dệt may với 131.340 lao động (27,81%). Các ngành khác như chế biến gỗ, điện tử và cơ khí cũng ghi nhận những con số đáng kể.
Phân Tích Về Lao Động Bị Ảnh Hưởng
Trong số 172.088 lao động làm việc trong khu công nghiệp bị ảnh hưởng, đặc biệt có 30.279 lao động nữ từ 35 tuổi trở lên và 9.441 lao động đang trong thời kỳ thai sản hoặc có con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.
Về mức độ ảnh hưởng, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết có 41.558 người lao động thôi việc, mất việc, chiếm 8,80%. Ngược lại, 430.665 người lao động bị giảm giờ làm, chiếm 91,20%. Lý do chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh và bị cắt giảm đơn hàng.
Nguyên Nhân Cắt Giảm Lao Động
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc cắt giảm lao động trong thời gian qua. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ ra rằng, doanh nghiệp đang đối mặt với vấn đề chi phí đầu vào tăng cao và sự thiếu hụt đơn hàng từ cả thị trường quốc tế lẫn nội địa.
Thực tế, sự sụt giảm nhu cầu tiêu dùng từ các thị trường lớn như Mỹ, EU và Nhật Bản, cùng với chênh lệch tỷ giá ngoại tệ, giá nguyên vật liệu tăng cao và bất ổn chính trị toàn cầu cũng đang gây áp lực lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Dự Báo Tình Hình Sắp Tới
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam dự báo rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ còn tiếp tục gặp khó khăn, đơn hàng có thể bị cắt giảm kéo dài đến hết quý 1 và thậm chí quý 2 năm 2023. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều lao động sẽ tiếp tục bị mất việc làm, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và đời sống sinh hoạt.
Dự kiến trong tháng 12 năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, sẽ có thêm 667 doanh nghiệp thực hiện giảm giờ làm cho 271.736 lao động. Đặc biệt, có 88 doanh nghiệp có kế hoạch cắt giảm tiếp 15.769 lao động.
Tình Trạng Nợ Lương và Bảo Hiểm Xã Hội
Một trong những mối lo ngại lớn hiện nay là tình trạng nợ lương và bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp. Có khoảng 30 doanh nghiệp đang nợ lương của 6.946 lao động với tổng số tiền lên đến 110 tỷ đồng. Đồng thời, 121 doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội đối với 32.315 lao động với tổng số tiền trên 237 tỷ đồng.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cảnh báo rằng sẽ có nhiều doanh nghiệp lợi dụng tình hình khó khăn để không trả lương hoặc nợ bảo hiểm xã hội. Nhiều khả năng, một số doanh nghiệp cũng có thể sẽ tìm cách thanh lọc lao động bằng cách sa thải những người trên 35 tuổi để tuyển dụng lao động trẻ với chi phí thấp hơn.
Biện Pháp Hỗ Trợ Lao Động
Để ứng phó với tình trạng này, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam yêu cầu các cấp công đoàn cần chủ động nắm bắt tình hình khó khăn của doanh nghiệp, số lượng lao động bị giảm giờ làm, nghỉ không lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động, cũng như tình hình nợ lương và bảo hiểm xã hội.
Các công đoàn cơ sở cần theo dõi sát sao tình hình của doanh nghiệp và người lao động để tham gia, đề nghị người sử dụng lao động xây dựng phương án nghỉ Tết, trả lương, thưởng và các chế độ cho người lao động trong dịp Tết Nguyên đán 2023.
Ngoài ra, trong trường hợp có cắt giảm hợp đồng lao động, cần đảm bảo quy trình và quyền lợi của người lao động theo quy định của pháp luật. Các giải pháp hỗ trợ sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp cũng như giữ gìn việc làm cho lao động cần được triển khai hiệu quả, đặc biệt là đối với những nhóm lao động dễ bị tổn thương.
Tình hình cắt giảm lao động tại các doanh nghiệp Việt Nam đang diễn ra mạnh mẽ, với dự đoán số lượng lao động mất việc có thể lên tới hơn 15.000 trong thời gian tới. Các yếu tố như chi phí đầu vào tăng cao, thiếu hụt đơn hàng và các tác động từ thị trường toàn cầu đang tạo ra áp lực lớn cho các doanh nghiệp. Việc nắm bắt kịp thời tình hình, bảo vệ quyền lợi cho người lao động là điều cần thiết trong bối cảnh khó khăn này.