Ngày 8/10/2022, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức Hội thảo mang tên “Hướng nghiệp suốt đời – Gắn kết gia đình, nhà trường, người học, người lao động và doanh nghiệp trong kỷ nguyên 4.0”. Tuy nhiên, một số thông tin được công bố trong hội thảo đã gây ra sự hiểu lầm về tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm lao động có trình độ đại học và cao đẳng. Hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ tìm hiểu chi tiết các thông tin trên đây.
Thông tin không chính xác từ báo cáo
Trong phần trình bày của PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa các Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội), ông đã tuyên bố rằng “Lao động có trình độ cao đẳng, đại học trở lên thất nghiệp chiếm tỉ lệ 30,8%”. Đây là con số không chỉ cũ mà còn không phản ánh đúng thực trạng hiện nay.
Theo thông tin từ Tổng cục Thống kê trong Báo cáo điều tra lao động việc làm năm 2020, khi dịch COVID-19 diễn ra phức tạp, tổng lực lượng lao động cả nước vào năm 2020 khoảng 54,84 triệu người, trong đó có hơn 1,2 triệu người thất nghiệp. Số liệu cho thấy rằng tỷ lệ thất nghiệp trong toàn bộ lực lượng lao động đạt 2,18%. Trong số này, khoảng 369.600 người, tương đương 30,8%, là những người có trình độ cao đẳng và đại học trở lên.
Tỷ lệ thất nghiệp thực tế thấp hơn nhiều
Tổng cục Thống kê cũng cho biết rằng trong tổng số lao động của Việt Nam vào năm 2020, số người có trình độ đại học trở lên chiếm 11,1%, trong khi số có trình độ cao đẳng là 3,8%, tổng cộng tương đương với 8,17 triệu người. Từ đó, tỷ lệ thất nghiệp đối với nhóm lao động có trình độ cao đẳng và đại học thực tế là khoảng 4,85%, thay vì 30,8% như thông tin được nêu trong hội thảo.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nhấn mạnh rằng các thông tin và số liệu được cung cấp tại hội thảo không phản ánh đúng bản chất tình hình việc làm của sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học và cao đẳng, và không đảm bảo độ tin cậy, tính đại diện cho hệ thống giáo dục. Các con số này được rút ra từ một khảo sát hẹp của một nhóm độc lập, không đủ để đưa ra nhận định chính xác.
Khó khăn trong việc khảo sát ngành nghề
Trong quá trình khảo sát tình trạng việc làm của sinh viên tốt nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết cần phân biệt giữa các ngành đào tạo trong giáo dục đại học và các ngành nghề kinh tế – xã hội. Chẳng hạn, sinh viên tốt nghiệp ngành Toán hoặc Khoa học máy tính có thể làm việc trong bất kỳ lĩnh vực nào có ứng dụng liên quan đến các chuyên ngành này. Do đó, việc khảo sát về vấn đề làm việc đúng ngành nghề có thể dẫn tới nhiều cách hiểu khác nhau và không cung cấp kết quả đáng tin cậy.
Phương pháp tiếp cận phổ biến trên thế giới hiện nay là khảo sát sự phù hợp giữa trình độ chuyên môn của người tốt nghiệp và vị trí việc làm mà họ đảm nhận.
Dữ liệu việc làm sẽ được kết nối với Bảo hiểm Xã hội
Để cải thiện tình hình thông tin về việc làm của sinh viên tốt nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang bắt tay vào hợp tác với Bảo hiểm Xã hội Việt Nam để kết nối cơ sở dữ liệu giáo dục đại học với thông tin vị trí việc làm. Khi hoàn thành, dự án này sẽ cung cấp cho xã hội những thông tin đáng tin cậy hơn về tình trạng việc làm của sinh viên từ các trường đại học.
Các số liệu và thông tin chính xác sẽ giúp các bên liên quan có cái nhìn rõ hơn về khả năng việc làm của sinh viên tốt nghiệp, đồng thời hỗ trợ công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên tại Việt Nam.
Thông tin thất nghiệp trong lao động có trình độ đại học và cao đẳng cần được cập nhật và diễn giải một cách chính xác để tránh gây hiểu lầm cho xã hội, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục và định hướng nghề nghiệp cho thế hệ trẻ.