Giữa bối cảnh kinh tế Trung Quốc đang suy giảm mạnh, ngày càng nhiều thanh niên quyết định rời bỏ cuộc sống thành phố nhộn nhịp để trở về quê hương tìm kiếm cơ hội mới. Họ phải đối mặt với không chỉ khó khăn về việc làm mà còn là những áp lực từ gia đình và xã hội. Hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ khám phá những khó khăn của thanh niên Trung Quốc tại bài viết dưới đây.
Cuộc Đời Mới Của Gong Chengqiang
Gong Chengqiang, 30 tuổi, từng có một công việc ổn định tại một công ty công nghệ ở Hàng Châu với mức lương lên đến 200.000 nhân dân tệ (28.000 USD) mỗi năm. Tuy nhiên, sau khi công ty đóng cửa do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, Gong đã quyết định dấn thân vào lĩnh vực nông nghiệp, cụ thể là trồng dâu tây ở tỉnh Chiết Giang. Dù có ý định khởi nghiệp đầy tham vọng, anh hiện đang phải đối mặt với thua lỗ nghiêm trọng, mất 40% sản lượng dâu trong mùa thu hoạch vừa qua.
Quyết định trở về quê của Gong không chỉ là một bước ngoặt trong sự nghiệp mà còn là một cú sốc về tinh thần. “Gia đình bố tôi đã làm nông dân cả đời. Ước muốn duy nhất của họ là con cái có một cuộc sống khác. Họ đã cho tôi ăn học bao năm, vậy mà cuối cùng tôi lại quay trở về làm nông”, Gong tâm sự.
Làn Sóng Cử Nhân Trở Về Quê
Những câu chuyện như của Gong không phải là hiếm gặp trong bối cảnh hiện nay. Suốt hàng thập kỷ qua, cha mẹ của nhiều người trẻ đã di cư tới thành phố tìm kiếm cơ hội việc làm tốt hơn, góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc. Nhưng giờ đây, tình hình đã thay đổi. Khi nền kinh tế giảm tốc, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi từ 16-24 lên đến 20%. Các gia đình hy vọng rằng việc đầu tư cho con cái vào giáo dục đại học sẽ mang lại cuộc sống trung lưu, giờ đây lại phải đối diện với thực tế phũ phàng.
Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thẩm Quyến đều ghi nhận sự suy giảm dân số lần đầu tiên trong lịch sử vào năm 2022. “Khi tôi tốt nghiệp năm 2014, thậm chí một sinh viên chưa có kinh nghiệm như tôi cũng dễ dàng tìm được việc làm. Giờ thì chẳng có chuyện đó”, Gong bày tỏ sự lo ngại về tương lai.
Chính quyền Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình đang kêu gọi giới trẻ “tái sinh các miền quê.” Một kế hoạch thử nghiệm vừa được triển khai tại tỉnh Quảng Đông với mục tiêu đưa 300.000 sinh viên tốt nghiệp về làm việc tại các vùng nông thôn trước năm 2025. Các lựa chọn nghề nghiệp cho cử nhân bao gồm công chức nhà nước, chương trình thực tập nông nghiệp, và chương trình hỗ trợ khởi nghiệp.
Thực Trạng Thất Nghiệp Và Những Thách Thức
Ông Du Peng – Phó chủ tịch Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết: “Mỗi thanh niên là một khoản đầu tư lớn của gia đình. Công ăn việc làm của họ ảnh hưởng trực tiếp đến cả gia đình”. Tuy nhiên, với tình hình kinh tế hiện tại, việc tạo ra việc làm ở nông thôn khó có thể giải quyết triệt để vấn đề thất nghiệp của giới trẻ.
Theo dự báo của Bloomberg Economics, mức tăng trưởng GDP hàng năm của Trung Quốc sẽ giảm xuống còn 4% trong một thập kỷ tới, chỉ bằng một nửa so với thời điểm trước đại dịch. Giá nhà giảm sút cũng khiến các gia đình cảm thấy bất an về tương lai, dẫn đến sự sụt giảm niềm tin và dòng vốn đầu tư nước ngoài.
Việc thanh niên có bằng cấp rời khỏi các thành phố đang đặt ra nguy cơ làm suy yếu thêm sự phát triển kinh tế. Sự chậm lại trong quá trình đô thị hóa sẽ giảm nhu cầu về nhà ở, một trong những động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.
Những Người Trẻ Đối Diện Với Cuộc Sống Mới
Nhiều thanh niên không còn lựa chọn nào khác ngoài việc quay về quê và làm những công việc không tương xứng với trình độ học vấn của mình. Các ngành nghề như công nghệ và giáo dục, nơi hấp thụ lượng lớn sinh viên tốt nghiệp, đang trải qua những thay đổi chính sách khắc nghiệt, khiến họ phải tìm kiếm cơ hội trong khu vực công hoặc nông thôn.
Chen Bing, 24 tuổi, là một ví dụ điển hình. Cô tốt nghiệp ngành tâm lý nhưng không tìm được việc làm phù hợp. Hiện cô đang làm tình nguyện viên tư vấn tại một trường học nông thôn với mức lương chỉ 2.300 nhân dân tệ mỗi tháng. Điều này giúp cô tích lũy kinh nghiệm cho các kỳ thi tuyển công chức và cao học, nhưng vẫn mang lại cho cô nỗi lo lắng về tương lai.
“Khi cảm thấy buồn lo về bước đi tiếp theo, tôi tự nhủ hãy nghỉ ngơi một chút và tập trung vào công việc hiện tại,” Chen chia sẻ.
Chiến Lược “CEO Làng”
Một sáng kiến đáng chú ý tại Quảng Đông nhằm tạo ra cơ hội việc làm bền vững cho giới trẻ là chương trình “CEO làng.” Khởi động vào năm 2022, chương trình này cung cấp khóa đào tạo ngắn hạn về kinh doanh cho thanh niên. Zhang Boai, 20 tuổi, đã tham gia sáng kiến trong khi còn đang học đại học. Hiện cô đang dẫn đầu một nhóm 40 người phát triển sản phẩm xử lý đất mới, nhằm nâng cao năng suất cây trái.
“Trước đây, Chính phủ khuyến khích nông dân ra thành phố và mua nhà ở đó, nhưng bây giờ là lúc nông dân cần được hưởng lợi,” Zhang khẳng định.
Mặc dù làm việc ở nông thôn mang lại thu nhập thấp hơn so với thành phố, vẫn có nhiều thanh niên đánh giá cao sự ổn định và các ưu đãi khác như chỗ ở miễn phí. Cuộc sống chậm lại ở nông thôn cũng được xem là một điểm cộng.
Wang Zhihao, 24 tuổi, là một trong số đó. Anh hiện làm việc tại phòng tài chính của một thị trấn nông thôn ở Quảng Đông. Trước kia, tại Quảng Châu, mặc dù có công việc kế toán thực tập, Wang phải chi tiêu toàn bộ thu nhập 2.000 nhân dân tệ cho sinh hoạt và di chuyển hai tiếng mỗi ngày.
“Ở Quảng Châu, mọi thứ nằm ngoài tầm tay tôi. Nhà cửa và chi phí sinh hoạt hàng ngày khiến tôi cảm thấy khó thở,” Wang chia sẻ về quyết định trở về quê.
Với nhiều người trẻ Trung Quốc, cuộc sống nông thôn đang trở thành một lựa chọn khả thi hơn giữa bối cảnh kinh tế khó khăn. Họ không chỉ tìm cách khôi phục lại những gốc rễ văn hóa mà còn tìm kiếm cơ hội mới trong nền kinh tế đang chuyển mình này.