Ngày càng có nhiều áp lực đối với việc mở rộng và phát triển số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp tại Việt Nam. Những tình trạng như chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm vẫn diễn ra phổ biến, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt từ phía các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương. Hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ tìm hiểu chi tiết về những tình trạng này nhé.
Tình Trạng Chưa Đầy Đủ Người Tham Gia Bảo Hiểm
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, hiện nay có một tỷ lệ lớn chủ sử dụng lao động và hộ kinh doanh cá thể chưa tham gia hoặc tham gia không đầy đủ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế cho người lao động. Đồng thời, tình trạng người lao động hưởng bảo hiểm xã hội một lần đang gia tăng, tạo áp lực lớn lên toàn ngành bảo hiểm.
Để ứng phó với vấn đề này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã gửi công văn tới các ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy nhằm phối hợp chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2025, khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội, 35% tham gia bảo hiểm thất nghiệp và hơn 95% dân số tham gia bảo hiểm y tế.
Đề Xuất Chiến Lược Cải Thiện Tham Gia Bảo Hiểm
Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đưa ra một loạt đề xuất nhằm khắc phục tình trạng chậm đóng và trốn đóng bảo hiểm. Một trong những biện pháp quan trọng là đưa chỉ tiêu phát triển người tham gia bảo hiểm vào nghị quyết của cấp ủy các cấp và kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội hàng năm của địa phương. Việc này sẽ góp phần nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy đảng và chính quyền trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm.
Ngoài ra, cần kiện toàn ban chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tại các cấp tỉnh, huyện và xã, do Chủ tịch Ủy ban Nhân dân làm trưởng ban, đồng thời quy định rõ ràng trách nhiệm của từng thành viên trong việc ngăn chặn tình trạng lạm dụng và trục lợi.
Hỗ Trợ Tài Chính Và Tuyên Truyền Về Bảo Hiểm
Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng kêu gọi các địa phương xem xét bố trí ngân sách hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm y tế hộ gia đình cho người dân, đặc biệt là những người mới thoát nghèo và sống ở vùng khó khăn. Đây là một bước đi quan trọng nhằm mở rộng và duy trì số lượng người tham gia bảo hiểm.
Các hình thức tuyên truyền cũng cần được đổi mới và đa dạng hóa để những người dân, cán bộ, đảng viên và chủ doanh nghiệp hiểu rõ về tính nhân văn và ý nghĩa của chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, từ đó nâng cao ý thức chấp hành luật pháp.
Thực Trạng Chậm Đóng Bảo Hiểm
Thực tế, tình trạng chậm đóng và trốn đóng bảo hiểm xã hội vẫn tiếp tục xảy ra tại nhiều doanh nghiệp và địa phương, trung bình lên đến hơn 10.000 tỷ đồng mỗi năm. Dù số tiền chậm đóng đã giảm trong những năm gần đây, nhưng điều này vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Năm 2022, tỷ lệ chậm đóng chỉ còn 2,91% so với tổng số tiền thu, mức thấp nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài khiến cho khả năng thu hồi trở nên khó khăn và ảnh hưởng đến việc giải quyết chế độ của người lao động.
Nguyên Nhân Và Giải Pháp Khắc Phục
Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên bao gồm việc chưa quản lý chặt chẽ đối tượng thuộc diện tham gia bắt buộc và thiếu hiệu quả trong các biện pháp xử lý chậm đóng, trốn đóng. Để khắc phục, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề nghị các cấp ủy đảng chỉ đạo thực hiện tốt việc chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý lao động, thuế và kế hoạch đầu tư với cơ quan bảo hiểm xã hội.
Điều này sẽ giúp theo dõi sát sao tình hình sử dụng lao động và thực hiện chính sách bảo hiểm tại các đơn vị, từ đó kịp thời phát hiện và ngăn chặn gian lận, trục lợi.
Tăng Cường Thanh Tra Và Kiểm Tra
Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng nhấn mạnh cần phải tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra đối với các đơn vị chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm từ ba tháng trở lên. Các hành vi vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Hơn nữa, các cơ quan liên quan cần tập hợp hồ sơ chuyển cho cơ quan điều tra xem xét và xử lý các hành vi gian lận.
Công Khai Danh Sách Vi Phạm
Để thúc đẩy tính công khai và minh bạch trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề nghị các địa phương không xem xét khen thưởng hay vinh danh các đơn vị trốn đóng bảo hiểm. Đồng thời, công khai danh sách các đơn vị này trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm nâng cao ý thức cộng đồng trong việc tuân thủ chính sách bảo hiểm.
Vai Trò Của Mặt Trận Tổ Quốc
Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cũng được kêu gọi tăng cường chức năng giám sát và tuyên truyền vận động các đơn vị sử dụng lao động và người lao động thực hiện tốt chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trên địa bàn. Điều này sẽ giúp nâng cao nhận thức và trách nhiệm của tất cả các bên trong việc tham gia và thực hiện chính sách này.
Tình Hình Hiện Tại Về Tham Gia Bảo Hiểm
Theo thống kê đến hết ngày 31/7/2023, số người tham gia bảo hiểm xã hội chiếm khoảng 36,8% lực lượng lao động trong độ tuổi, bảo hiểm thất nghiệp đạt 30,1%, và bảo hiểm y tế đạt khoảng 92,3% dân số. Mặc dù đã có sự gia tăng về số lượng người tham gia, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua.
Việc tăng cường sự vào cuộc của hệ thống chính trị là rất cần thiết trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Các giải pháp cụ thể như điều chỉnh nghị quyết, cải thiện công tác giám sát và thanh tra, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan sẽ góp phần xây dựng một chính sách bảo hiểm hiệu quả hơn, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.