Đại dịch Covid-19 đã tạo ra những biến động lớn trên thị trường lao động toàn cầu, và Mỹ không phải là ngoại lệ. Từ mức thất nghiệp kỷ lục 14,7% vào tháng 4 năm 2020, tỷ lệ này đã giảm xuống dưới 6% trong năm 2021. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt lao động đang ngày càng trở nên trầm trọng, khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhân lực, hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ tìm hiểu chi tiết.
Tác động của đại dịch đến thị trường lao động
Khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020, Mỹ cùng với nhiều quốc gia khác đã phải đối mặt với ảnh hưởng nghiêm trọng lên thị trường lao động. Tỷ lệ thất nghiệp đã đạt mức cao nhất kể từ khi bắt đầu thu thập dữ liệu vào năm 1948, tương đương với 23,1 triệu người mất việc. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động cũng giảm mạnh, chỉ còn 60,2%—mức thấp nhất trong 50 năm qua.
Trước tình hình này, Chính phủ Mỹ đã nhanh chóng ban hành một loạt chính sách hỗ trợ người lao động, bao gồm việc tăng mức hỗ trợ bảo hiểm thất nghiệp lên tới 300 USD/tuần và kéo dài thời gian hưởng bảo hiểm thêm 13 tuần. Những biện pháp này đã giúp hàng triệu lao động vượt qua giai đoạn khó khăn.
Kinh tế hồi phục và sự thiếu hụt lao động
Bước sang năm 2021, nước Mỹ đã triển khai tiêm vaccine phòng Covid-19 một cách rộng rãi. Đến nay, khoảng 56,35% dân số đã được tiêm ít nhất một liều vaccine, giúp kinh tế dần hồi phục. Tháng 6/2021 ghi nhận có thêm 850.000 việc làm mới, đáng chú ý là lượng việc làm trong ngành khách sạn và giải trí tăng thêm 343.000.
Mặc dù kinh tế có dấu hiệu hồi phục tích cực, tình trạng thiếu hụt lao động vẫn là một vấn đề nan giải. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ổn định ở mức 61,6%, nhưng có tới 6,4 triệu người vẫn chưa quay trở lại thị trường lao động, trong đó 1,8 triệu người từng cố gắng tìm việc trong vòng 12 tháng gần đây. Theo khảo sát của Liên đoàn Kinh doanh Độc lập Quốc gia, 46% doanh nghiệp nhỏ hiện không thể tuyển dụng được nhân viên.
Nguyên nhân của tình trạng thiếu hụt lao động
Tâm lý e ngại về dịch bệnh
Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng thiếu hụt lao động hiện nay là tâm lý lo lắng về dịch bệnh. Mặc dù vaccine đã được triển khai, nhưng nhiều người lao động vẫn cảm thấy không an toàn khi trở lại làm việc.
Chính sách hỗ trợ của Chính phủ
Các nhà kinh tế học cho rằng việc thiếu hụt lao động hiện nay có thể liên quan đến chính sách hỗ trợ hào phóng của Chính phủ Mỹ. Mức trợ cấp thất nghiệp cao khiến nhiều người lao động không muốn trở lại làm việc với mức lương cũ. Một nghiên cứu từ Đại học Chicago cho thấy rằng, với mỗi USD thu nhập không từ công việc, người lao động sẽ cắt giảm thời gian làm việc tương ứng và gia tăng chi tiêu.
Biến đổi trong cơ cấu lao động
Ngoài ra, nhiều lao động đã chuyển đổi nghề nghiệp hoặc tìm kiếm cơ hội mới trong thời kỳ giãn cách xã hội. Thống kê cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2021, đã có 2,5 triệu doanh nghiệp mới được đăng ký, một con số cao kỷ lục so với các năm trước.
Sự giảm sút của lực lượng lao động
Tình trạng thiếu hụt lao động không chỉ là hệ quả của đại dịch mà còn phản ánh xu hướng giảm tỷ lệ tham gia lao động trong suốt hai thập kỷ qua. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động đã giảm từ 67% vào năm 2000 xuống còn 63,4% vào năm 2020.
Vấn đề tuổi tác và nghỉ hưu
Nhiều lao động lớn tuổi đã bị mất việc do đại dịch và có xu hướng không muốn quay lại làm việc. Các chuyên gia ước tính khoảng 1,1 triệu lao động lớn tuổi đã rời khỏi thị trường lao động từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 1 năm 2021.
Thiếu hụt lao động tại Mỹ trong bối cảnh hậu Covid-19 là một vấn đề phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tâm lý lao động, chính sách hỗ trợ của Chính phủ, cùng với những xu hướng lâu dài về cấu trúc thị trường lao động. Trong khi Mỹ có thể cần tìm ra các giải pháp để điều chỉnh tình trạng này, bài học từ thực tiễn cũng có thể mang lại những hiểu biết quý giá cho các nước khác, bao gồm cả Việt Nam.