Bhutan, quốc gia Nam Á nổi tiếng với chính sách đặt sự hạnh phúc của công dân lên hàng đầu, hiện đang phải đối diện với một làn sóng di cư chưa từng thấy trong lịch sử. Sự ra đi của người dân, đặc biệt là giới trẻ, đang đặt ra nhiều câu hỏi về sự bền vững của mô hình phát triển độc đáo mà đất nước này theo đuổi. Hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ tìm hiểu chi tiết.
Xu hướng di cư gia tăng
Theo báo cáo của The Guardian, trong năm 2023, có khoảng 1,5% dân số Bhutan đã chuyển đến Australia để tìm kiếm cơ hội việc làm và học tập. Đây là một con số đáng chú ý khi mà trước đó, trong bảng khảo sát về chỉ số hạnh phúc do Oxford World Happiness thực hiện vào năm 2019, Bhutan xếp thứ 95/156 quốc gia, giảm từ vị trí 84 vào năm 2014. Sự suy giảm này có thể phản ánh những thách thức kinh tế mà Bhutan đang gặp phải.
Kinh tế Bhutan phụ thuộc nhiều vào du lịch, một nguồn thu chính vẫn chưa hồi phục hoàn toàn sau đại dịch COVID-19. Trong năm 2023, lượng khách du lịch đến Bhutan chỉ bằng một phần ba so với năm 2019. Theo The Guardian, tỷ lệ thất nghiệp tại Bhutan đã gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ, với con số hiện tại là 29%. Tình trạng này khiến cho khoảng một trong tám người Bhutan sống trong nghèo đói.
Thủ đô không có đèn giao thông
Thủ đô Thimphu của Bhutan được biết đến là thành phố duy nhất trên thế giới không có đèn giao thông. Các nhà hàng ở đây chủ yếu thuộc sở hữu của cư dân địa phương. Tuy nhiên, sự thiếu hụt các dịch vụ trực tuyến, như mở tài khoản ngân hàng hay lên lịch họp, đã khiến Bhutan trở nên tụt hậu hơn so với các quốc gia khác. Những điều này cộng lại tạo nên một bức tranh không mấy sáng sủa cho thế hệ trẻ tại đây.
Khó khăn trong việc duy trì hạnh phúc
Nhà làm phim Tandin Phubz, người sáng lập trang Facebook “Humans of Thimpu”, cho rằng mặc dù người dân Bhutan từng rất hạnh phúc, nhưng sự phát triển của công nghệ hiện đại đã gây ra nhiều kết nối rời rạc giữa con người với nhau. Nhiều người bắt đầu có dấu hiệu chán nản và buồn bã hơn. Theo Tandin Phubz, “Bhutan là một đất nước Phật giáo. Tâm linh và tôn giáo có tác động rất mạnh mẽ. Thiết bị điện tử khiến người dân có nhiều mối bận tâm hơn, thậm chí quên cả việc cầu nguyện vào buổi sáng và tối. Thay vào đó, mọi người mải mê xem TikTok trên điện thoại”.
Giáo sư Jan-Emmanuel De Neve từ Đại học Oxford, một trong những thành viên nhóm thực hiện Báo cáo Hạnh phúc Thế giới hàng năm, nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển kinh tế đối với độ bền vững của hạnh phúc. Ông cho rằng nếu không có một mức độ phát triển kinh tế nhất định, người dân sẽ không thể cảm thấy hạnh phúc.
Mô hình hạnh phúc quốc gia 2.0
Mới đây, Thủ tướng Bhutan Tshering Tobgay đã công bố mô hình “hạnh phúc quốc gia 2.0”, trong đó nhấn mạnh vai trò của nền kinh tế. Giáo sư De Neve khẳng định đây là hướng đi đúng đắn, cần thiết cho Bhutan trong bối cảnh hiện tại. Với sự tập trung vào GDP bình quân đầu người, Bhutan có thể cải thiện tình hình di cư và vận mệnh của người dân.
Trong khi Bhutan đã tự hào về mô hình phát triển dựa trên chỉ số hạnh phúc quốc gia (GNH), nhiều chuyên gia đặt ra câu hỏi rằng liệu chỉ số này có thực sự phản ánh đúng tình hình thực tế? Nếu chỉ số hạnh phúc của Bhutan chính xác, không có lý do gì để người dân rời bỏ quê hương. Có thể thấy rằng, bên cạnh việc nâng cao chỉ số GNH, việc chú trọng đến phát triển kinh tế cũng cần được xem xét nghiêm túc.
Làn sóng di cư đang diễn ra tại Bhutan đặt ra thách thức lớn cho mục tiêu xây dựng một xã hội hạnh phúc bền vững. Để duy trì mô hình “vương quốc hạnh phúc”, Bhutan cần kết hợp giữa phát triển kinh tế và giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống, nhằm tạo ra môi trường sống tốt đẹp cho thế hệ trẻ.