Tình hình thất nghiệp trong giới trẻ tại Việt Nam đang trở thành một vấn đề nhức nhối, đặc biệt sau những tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế. Việc tìm kiếm giải pháp cho tình trạng này là vô cùng cấp thiết, khi tỷ lệ thanh niên thất nghiệp hiện nay đã tăng cao, đe dọa sự phát triển bền vững của lực lượng lao động trẻ. Hãy cùng Lao Động Trẻ Cần Thơ tìm hiểu chi tiết tại bài viết dưới đây nhé!
Tỷ lệ thất nghiệp thanh niên: Thách thức lớn cho thị trường lao động
Theo khảo sát về việc thực hiện chính sách việc làm đối với thanh niên giai đoạn từ năm 2020 đến 2023 do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội thực hiện, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đã khiến nhiều doanh nghiệp, đặc biệt các khu công nghiệp bị chịu ảnh hưởng nặng nề, dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên gia tăng.
Trong năm 2020, tỷ lệ thất nghiệp của người lao động trong độ tuổi 15-24 đã lên tới 7,21%. Đến năm 2021, con số này tăng lên 8,55%, đánh dấu năm có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất trong vòng một thập kỷ qua. Mặc dù đến năm 2022, khi dịch bệnh được kiểm soát, tình hình việc làm của thanh niên đã có chuyển biến tích cực, nhưng tỷ lệ thanh niên thất nghiệp vẫn chiếm hơn 7,7%, tương đương 37,6% tổng số người thất nghiệp trên cả nước.
Báo cáo từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chỉ ra rằng cứ 10 thanh niên thì có 1 người thất nghiệp, đồng thời cảnh báo rằng lao động trẻ đang đối mặt với nguy cơ mất việc cao gấp ba lần so với các nhóm tuổi lớn hơn.
Ông Lê Văn Thanh, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, cũng nhấn mạnh rằng tình trạng thất nghiệp ở nhóm thanh niên, nhất là trong độ tuổi từ 15 đến 24, vẫn tiếp tục là thách thức lớn đối với thị trường lao động Việt Nam.
Xu hướng già hóa dân số và tác động đến lực lượng lao động
Hiện tại, tỷ lệ thanh niên trong cơ cấu dân số và lực lượng lao động đang có xu hướng giảm mạnh, chủ yếu do tình trạng già hóa dân số. Dự báo, giai đoạn “cơ cấu dân số vàng” của Việt Nam sẽ kéo dài đến khoảng năm 2038, vì vậy cần có các chính sách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ để tận dụng tối đa lợi thế này.
Theo dự đoán, số thanh niên lao động trong khu vực phi chính thức sẽ ngày càng tăng do tính cạnh tranh cao trong thị trường việc làm ở khu vực công. Hơn nữa, sự phát triển của khoa học công nghệ và xu hướng tự khởi nghiệp cũng tạo ra những khó khăn mới cho thanh niên trong việc tìm kiếm việc làm.
Chính vì vậy, cần có nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tạo việc làm cho thanh niên, điều này càng trở nên cần thiết hơn khi nhiều doanh nghiệp có thể tiếp tục gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Cần nhiều giải pháp đồng bộ tạo việc làm cho thanh niên
Để giải quyết vấn đề việc làm cho thanh niên, các chuyên gia cho rằng cần nhìn nhận đầy đủ các khía cạnh liên quan để đưa ra những chính sách hỗ trợ hiệu quả hơn.
Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Hà, chuyên gia từ Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam, lưu ý rằng thanh niên là một lực lượng lao động rất đặc biệt, tuy nhiên, khái niệm về độ tuổi thanh niên hiện nay còn không thống nhất. Theo Luật Thanh niên năm 2020 của Việt Nam, thanh niên được định nghĩa trong độ tuổi từ 16 đến 30, trong khi Liên Hợp Quốc lại xác định thanh niên trong độ tuổi 15-24.
Hiện tại, khoảng 29% thanh niên có trình độ đào tạo nhưng tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm này vẫn cao gấp ba lần so với tỷ lệ thất nghiệp chung. Ông Hà nhấn mạnh rằng để giải quyết vấn đề việc làm cho thanh niên, cần phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như kỹ năng, hệ sinh thái khởi nghiệp và hợp tác giữa nhà nước, doanh nghiệp và nhà trường.
Cùng quan điểm, Tiến sĩ Trịnh Thu Nga, Phó Viện trưởng Viện Khoa học, Lao động và Xã hội, khẳng định rằng việc tìm kiếm việc làm cho thanh niên cần được chú trọng trong chiến lược giải quyết việc làm quốc gia. Bà cho biết vai trò của các trung tâm dịch vụ việc làm và tổ chức đoàn thanh niên là rất quan trọng, bởi chúng trải dài trên khắp các tỉnh, thành phố.
Hỗ trợ thanh niên tìm kiếm việc làm: Cần cải cách và hiện đại hóa
Hiện tại, cả nước có hơn 80 trung tâm dịch vụ việc làm, từ năm 2020 đến 2022, đã tư vấn và giới thiệu việc làm cho gần 8,5 triệu lượt người. Bà Nga cho rằng hệ thống này đã hỗ trợ đáng kể cho thanh niên, nhưng cần tiếp tục cải tiến và hiện đại hóa hơn nữa để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của nhóm đối tượng này.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã triển khai nhiều chương trình khởi nghiệp cho thanh niên. Bà Nga khẳng định rằng cần tiếp tục duy trì và thực hiện hiệu quả các chương trình này. Đồng thời, việc hỗ trợ thanh niên đi làm việc ở nước ngoài cũng là một giải pháp quan trọng trong bối cảnh việc làm trong nước ngày càng hạn chế.
Theo thống kê, chỉ trong giai đoạn 2020-2022, cả nước đã đưa hơn 266.000 người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, trong đó 95% là lao động thanh niên trong độ tuổi 18-30, tập trung chủ yếu ở các thị trường truyền thống như Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Việc lao động trẻ làm việc ở nước ngoài không chỉ giúp họ trang bị kiến thức, kỹ năng mà còn tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần phục vụ cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Tình trạng thất nghiệp của thanh niên ở Việt Nam hiện đang ở mức báo động, buộc các cơ quan chức năng và xã hội phải nhanh chóng đưa ra các giải pháp cụ thể và hiệu quả nhằm tạo việc làm cho lực lượng lao động trẻ.